ใบงา หรือที่หลายคนเรียกว่า “โสมของคนจน” ถือเป็นผักพื้นบ้านที่อุดมด้วยคุณค่าทางโภชนาการและสรรพคุณทางยาอย่างน่าทึ่ง แม้หลายคนจะคุ้นเคยกับเมล็ดงาในฐานะวัตถุดิบสำคัญที่ใช้ทำอาหารและสกัดน้ำมัน แต่แท้จริงแล้ว “ใบงา” ก็มีประโยชน์ไม่แพ้กัน และยังถูกยกย่องว่าเป็นสมุนไพรพื้นบ้านชั้นเลิศที่ผู้คนมักมองข้าม
ต้นงา มากกว่าพืชที่ให้แค่เมล็ด
ต้นงาเป็นพืชล้มลุกสูงประมาณ 60 เซนติเมตร มีขนปกคลุมลำต้น พบทั้งพันธุ์งาดำและงาขาว นิยมปลูกเพื่อเก็บเมล็ดมาทำอาหาร ไม่ว่าจะเป็นโรยข้าว ทำขนม หรือสกัดเป็นน้ำมันงาที่ใช้กันแพร่หลาย อย่างไรก็ตาม ใบงาที่มักถูกละเลยกลับมีคุณค่าทางสมุนไพรที่น่าสนใจไม่แพ้กัน
ใบงา ผักรสขมที่ดีต่อสุขภาพ
ตามตำราแพทย์แผนจีน ใบงามีรสขมเล็กน้อย ออกฤทธิ์อุ่น ช่วยบำรุงตับและไต เหมาะกับผู้ที่มีอาการเวียนศีรษะหรือผมร่วงจากภาวะตับไตอ่อนแอ การรับประทานใบงาสัปดาห์ละ 2-3 ครั้งสามารถช่วยฟื้นฟูสมดุลภายในร่างกาย เสริมสุขภาพตับ ไต และระบบลำไส้ให้แข็งแรงขึ้น
เส้นใยสูง ดูแลระบบย่อยอาหาร
ใบงาอุดมไปด้วยเส้นใยธรรมชาติ ช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นในลำไส้ ลดอาการท้องผูก และยังมีส่วนช่วยป้องกันปัญหาผิวหนังที่สัมพันธ์กับระบบย่อยอาหาร จึงเหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีปัญหาลำไส้ นำมาปรุงอาหารหรือชงเป็นชาก็ให้ประโยชน์ต่อสุขภาพไม่แพ้เมล็ดงาเลยทีเดียว
ภูมิปัญญาแพทย์แผนไทยและจีน
ในตำราโบราณทั้งไทยและจีน รวมถึงหนังสือ “ตำรายาและสมุนไพร” ของ ศ.ดร. ดร. ตั๊ด ลอย ชาวเวียดนาม ได้กล่าวถึงสรรพคุณของงาไว้ว่า
- งามีรสหวาน ออกฤทธิ์ต่อปอด ม้าม ตับ และไต
- ช่วยบำรุงเลือด เสริมความแข็งแรงของเส้นเอ็นและกระดูก
- ชะลอวัย เสริมประสิทธิภาพการมองเห็นและการได้ยิน
- ใช้รักษาอาการเหนื่อยล้า อ่อนเพลีย เติมพลังให้ร่างกาย
- นิยมต้มรวมกับเกลือหรือสมุนไพรอื่นเพื่อทำเป็นยาพอกแผล
ประโยชน์รอบด้านจากทุกส่วนของต้นงา
ไม่เพียงแค่ใบงา แต่ทุกส่วนของต้นงาก็มีคุณค่าอย่างมาก
- น้ำมันงา: ใช้ประกอบอาหาร ทำสบู่ และเป็นน้ำมันเครื่อง
- กากน้ำมัน: ใช้ทำปุ๋ย อาหารสัตว์ และอาหารปลา
- ดอกงา: เมื่อนำมาแช่น้ำ สามารถใช้ประคบบรรเทาอาการปวดตา
- น้ำต้มจากใบและราก: นิยมใช้ในจีนและอินเดียเพื่อกระตุ้นการงอกของเส้นผม ทำให้ผมดกดำและแข็งแรง
สรุป
ต้นงาไม่ได้มีดีเพียงเมล็ด แต่ ใบงา “โสมของคนจน” ก็คือผักสมุนไพรที่เต็มไปด้วยคุณค่าทางอาหารและสรรพคุณทางยา การบริโภคอย่างสม่ำเสมอไม่ว่าจะเป็นการทำอาหารหรือชงชา สามารถช่วยบำรุงตับ ไต ระบบย่อยอาหาร และเสริมสุขภาพผิวพรรณได้อย่างรอบด้าน อีกทั้งยังช่วยลดความเสี่ยงจากปัญหาสุขภาพในผู้สูงอายุได้อย่างมีประสิทธิภาพ
